 |
| Δημήτρης Μπάτσης |
Το Νίκο Μπελογιάννη τον γνωρίζουν όλοι. Είναι μια προσωπικότητα για τον οποίο οι γνώμες των ιστορικών διίστανται. Είναι ήρωας όπως έσπευσαν κάποια να τον χαρακτηρίσουν ή απλά ένας αγωνιστή της Αριστεράς που ηρωοποιήθηκε επειδή τον εκτέλεσαν; Δεν θα το αναλύσω περαιτέρω γιατί δεν θα σας γράψω για τον Μπελογιάννη. Μαζί του εκείνο το ξημέρωμα εκτελέσθηκαν άλλοι τρείς και μπορεί τα ΄φώτα της δημοσιότητας να έπεσαν πάνω στον Μπελογιάννη αλλα όπως είναι κοινώς αποδεκτό η τραγικότερη φιγούρα ήταν ο Ψαριανός Δημήτρης Μπάτσης. Εκτελέσθηκε χωρίς να έχει καμία σχέση με την υπόθεση Μπελογιάννη. Εκτελέσθηκε γιατί δεν μπορούσε το κράτος να ανεχθεί κάποιον από την αστική τάξη που σκέφτεται ελεύθερα. Εκτελέσθηκε για παραδειγματισμό.
Ποιος ήταν όμως ο Δ. Μπάτσης
Ο Δημήτρης Μπάτσης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1916. Γόνος πλούσιας μεγαλοαστικής οικογενείας, ήταν γιος του βασιλόφρονα ναυάρχου Α. Μπάτση, που καταγόταν από τα Ψαρά και της Αν. Πρίντεζη, από τη Σύρο. Φοίτησε στη Βαρβάκειο Σχολή, σπούδασε Νομικά και Οικονομικά και μιλούσε άριστα Γαλλικά και Αγγλικά. Ήταν μάχιμος δικηγόρος, όμως ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη Μαρξιστική θεωρία και μελέτησε με δική του πρωτοβουλία, κοινωνιολογία και οικονομικά. Ήταν μέλος της «Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Νεοελληνικών Προβλημάτων «Επιστήμη –Ανοικοδόμηση», γνωστής με τα αρχικά «ΕΠ-ΑΝ», που ίδρυσε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1945, μαζί με τον πρύτανη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νικόλαο Κιτσίκη. Υπήρξε αρχικά συντάκτης και υπεύθυνος σύνταξης, ενώ από το 6ο τεύχος του ήταν εκδότης και διευθυντής στο δεκαπενθήμερο επιστημονικό περιοδικό «Ανταίος».
 |
| Ο Δημήτρης Μπάτσης με την γυναίκα του Λίλια Καλαμάρο-Black |
Ήταν παντρεμένος δύο φορές και από τον πρώτο του γάμο με τη Λίνα Αιλιανού είχε αποκτήσει το 1942, μια κόρη την Ελένη Μπάτση-Λυκιαρδοπούλου, και σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε με την Λίλιαν Καλαμάρο-Black.
Το 1947 εκδίδει το βιβλίο του η «Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα», που θεωρείται το πιο αντιπροσωπευτικό ελληνικό οικονομικό βιβλίο για την μαρξιστική θεώρηση πάνω στην ελληνική εκβιομηχάνιση. Μέσα από αυτό θα αποκαλύψει άγνωστες πτυχές της «σύμβασης Hugh Cooper» όπου γίνεται εκχώρηση του ορυκτού πλούτου της Ελλάδας σε αμερικανική εταιρεία για 70 έτη. Κατά μια άποψη αυτό αποτελεί την κυριότερη αιτία της εκτέλεσης του στις 30 Μαρτίου 1952
Για την υπόθεση του Δ. Μπάτση σας παραθέτω ένα απόσπασμα από άρθρο του Κώστα Κουσαρίδα που έγραψε για την ιστοσελίδα «Νόστιμον ήμαρ»
Η υπόθεση του Δημήτρη Μπάτση.
[…] Ο Νίκος Μπελογιάννης συνελήφθη ως μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο ήταν παράνομο από τις 27 Δεκεμβρίου του 1947, σύμφωνα με τον Αναγκαστικό Νόμο 509/1947. Ο Νίκος Καλούμενος, ο συλληφθείς στην Καλλιθέα στην οδό Λυκούργου, κάτοχος του πρώτου ασυρμάτου, όπως και ο Ηλίας Αργυριάδης, ο συλληφθείς στην «Βίλα ΑΥΡΑ» στη Γλυφάδα, έδρα του δεύτερου ασυρμάτου, αποτελούσαν και οι δύο ενεργά μέλη του ΚΚΕ. Αντιθέτως, ο Δημήτρης Μπάτσης, παρόλο που είχε ασπαστεί την μαρξιστική οικονομική θεωρία, δεν υπήρξε ποτέ ενεργό κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ.
Γόνος πλούσιας μεγαλοαστικής οικογενείας, ήταν γιος του Ψαριανού βασιλόφρονα ναυάρχου Α. Μπάτση και της Αν. Πρίντεζη, από τη Σύρο.[…] Ήταν κοσμικός με ευρύτατες κοινωνικές σχέσεις. Είχε παντρευτεί την κόρη του Γ. Αιλιανού, υπουργού του Λαϊκού κόμματος (βασιλικό κόμμα), με την οποία χώρισε και εν συνεχεία παντρεύτηκε την Λίλιαν Καλαμάρο-Black, κόρη βιομηχάνου.
Αρχικά, υπήρξε συντάκτης και υπεύθυνος σύνταξης, ενώ από το 6ο τεύχος του, ήταν εκδότης και διευθυντής στο δεκαπενθήμερο επιστημονικό περιοδικό «Ανταίος», το οποίο κυκλοφορούσε από τις 20 Μαΐου 1945 έως τον Ιούνιο του 1951. Στο συγκεκριμένο περιοδικό αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην αποικιακή εκχώρηση της Πτολεμαΐδας. Από τις 10 Μαΐου του 1946, δημοσίευε κείμενα που αποτέλεσαν αργότερα το υλικό για το βιβλίο «Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα», όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται και στην υπογραφή της συμβάσεως «Hugh Cooper».
Συνελήφθη στις 23 Οκτωβρίου του 1951, 4 μέρες μετά την έναρξη της πρώτης δίκης του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, ενώ η δίκη του ξεκίνησε στις 15 Φεβρουαρίου του 1952, μαζί με την δεύτερη δίκη του Μπελογιάννη και των 28 κατηγορουμένων για κατασκοπεία.
«Ο φερόμενος ως εξαφανισθείς, δικηγόρος Δημήτριος Μπάτσης, διευθυντής του περιοδικού Ανταίος, συνελήφθη υπό της Γενικής Ασφαλείας Πειραιώς, όπου και κρατείται. Ούτος ενέχεται εις υπόθεσιν δια την οποίαν διενεργείται ανάκρισις».
Στις 8/1/1952, ο Δ. Μπάτσης μεταφέρεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, όπου τον ανακρίνει προσωπικά ο ίδιος ο υπουργός Κωνσταντίνος Ρέντης με την βοήθεια των ανώτερων αστυνομικών διευθυντών, Πανόπουλου, Λιαρομάτη και Ρακιτζή, ενώ μάλιστα δεν αποκρύπτεται το πρωτοφανές αυτό γεγονός της ανάκρισης και από τον ίδιο τον υπουργό δίνεται η πληροφορία στις εφημερίδες.
Ο ίδιος δε φαίνεται να είχε κάποια σχέση ή γνώση για τους ασυρμάτους και ουσιαστικά η κατηγορία που του είχαν προσάψει ήταν η οικονομική δοσοληψία που είχε με έναν ναυτικό για την μεταφορά ενός ποσού σε μια συγκατηγορούμενή του. Άλλωστε, ο ίδιος ο διευθυντής της Αστυνομίας, Ι. Πανόπουλος, παραδέχεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική κατηγορία για τον Μπάτση.
Ο Δημήτρης Μπάτσης βασανίζεται κατά την διάρκεια της κράτησής του, όπως άλλωστε και οι λοιποί κατηγορούμενοι, «σπάει» και δηλώνει ότι προτίθεται να συνεργαστεί. Μέρος στις ανακρίσεις παίρνει και ο περιβόητος πράκτορας της CIA, ο Ελληνοαμερικανός Τομ Καραμπεσίνης.
 |
| Σχεδιάγραμμα εκτέλεσης |
Στη δίκη που ακολούθησε, o Μπάτσης ήταν αδιαμφισβήτητα η πιο τραγική φιγούρα της αίθουσας. Απαρνείται την ιδεολογία του περί μαρξιστικής θεώρησης της οικονομίας καθώς και τον κομμουνισμό, αν και όπως σημειώνεται είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν υπήρξε ποτέ κομμουνιστής με την στενή κομματική έννοια. Δεν στρέφει ούτε μια φορά το βλέμμα του στους συγκατηγορούμενούς του, όπως σημειώνει, στο βιβλίο της "Μαρτυρίες", η Έλλη Παππά. "Ο Μπάτσης δεν γύριζε να μας δει. Νόμιζε ο φουκαράς πως έτσι θα έδειχνε «καλή διαγωγή»". Μάλιστα ως ένδειξη «μεταμέλειας» ζήτησε να καταταχθεί στο ελληνικό σώμα που επρόκειτο να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στον πόλεμο μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας.
 |
Φωτογραφία πριν την εκτέλεση.
Από αριστερά, Δημήτρης Μπάτσης, Νίκος Μπελογιάννης,
Ηλίας Αργυριάδης, Νίκος Καλούμενος
|
Τίποτα όμως δεν στάθηκε ικανό να αποτρέψει την εκτέλεσή του μαζί με τους Μπελογιάννη, Αργυριάδη και Καλούμενο. Ακόμα και η δέσμευση του υπουργού Κων/νου Ρέντη προς τον δικηγόρο υπεράσπισης, ότι ο Μπάτσης δεν θα εκτελεστεί, δεν κρατήθηκε. Ο πατέρας του Δημήτρη Μπάτση, ο οποίος ήταν ναύαρχος εν αποστρατεία και πιστός, μέχρι τέλους βασιλόφρων (είχε κυνηγήσει αμείλικτα «βενιζελικούς» συναδέλφους του στο όνομα του βασιλικού θρόνου), ζήτησε ακρόαση από τον βασιλιά Παύλο, μετά την αναγγελία της ποινής της εκτέλεσης του γιού του, αλλά έγινε δεκτός αφού ο Μπάτσης είχε ήδη εκτελεσθεί.
Σύγχρονοι μελετητές, αναψηλαφίζοντας την υπόθεση, καταλήγουν σε 2 συμπεράσματα για την εντελώς άδικη, από ότι φαίνεται, εκτέλεση του Δημήτρη Μπάτση: Είτε το βιβλίο του, «Η Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα», ενόχλησε τόσο που ο συγγραφέας του έπρεπε να φιμωθεί δια παντός, είτε η εκτέλεσή του προσδοκούσε να χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση ως φόβητρο για την αστική τάξη, από την οποία προερχόταν ο Μπάτσης. Επιδιώχτηκε, με αυτόν τον τρόπο, η τρομοκρατία της «αριστερής» διανόησης, δείχνοντας έτσι το δόγμα ότι «εν τω Άδη ούκ έστι μετάνοια».
Ολόκληρο το άρθρο του κ Κ. Κουσαρίδα
Αντί επιλόγου ,ένα απόσπασμα από το βιβλίο «Ευτυχώς ηττηθήκαμε σύντροφοι...» του Τάκη Λαζαρίδη όπου γράφει γι’ αυτόν
«Ο Δ. Μπάτσης στάθηκε σαν άντρας, έφυγε βαθύτατα πικραμένος αλλά αγέρωχος. Δεν συνεργάστηκε με την Ασφάλεια και δεν υπέκυψε σε πιέσεις και εκβιασμούς που του έγιναν ακόμα και όταν ήταν μελλοθάνατος στη φυλακή. Γνωρίζω ότι επανειλημμένα τον κάλεσαν στη διεύθυνση των φυλακών ανώτατοι αξιωματούχοι της Ασφάλειας και του ζήτησαν να συνεργαστεί επισείοντας, ακόμα και την τελευταία μέρα, το φάσμα της επικείμενης εκτέλεσης. Αρνήθηκε και έφυγε με το κεφάλι ψηλά.
Και τον εκτέλεσαν παρότι γνώριζαν καλά ότι δεν είχε καμιά σχέση με ασυρμάτους και «κατασκόπους». Γιατί στο πρόσωπό του (προέρχονταν από αστική οικογένεια και ήταν γιος ναυάρχου) ήθελαν να χτυπήσουν τους «συνοδοιπόρους», αυτούς που έμπαιναν στο κίνημα από αγνό ιδεαλισμό, φλεγόμενοι από την επιθυμία να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για το καλό και την πρόοδο αυτού του τόπου.
Είπαν πως στη δίκη «έσπασε», «λύγισε». Τώρα, με την πείρα και τη γνώση των 46 χρόνων που κύλησαν από τότε, θα μπορούσε κανείς εύλογα να ρωτήσει: Τι θα πει «λύγισε;» Και γιατί να μη «λυγίσει;». Γιατί έπρεπε να υποστηρίξει με «πάθος» και «αδιαλλαξία» την ανεύθυνη και τυχοδιωκτική πολιτική του Ζαχαριάδη που λειτουργούσε ως όργανο της σοβιετικής εξωτερικής πολιτικής; Τραγική αλλά και ηρωική συνάμα μορφή ο Δ. Μπάτσης λαμπρός επιστήμονας και ακέραιος χαρακτήρας κλήθηκε να πληρώσει σφάλματα άλλων χωρίς ο ίδιος να έχει την παραμικρή ευθύνη. Η μοίρα του φέρθηκε πολύ σκληρά. Την αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια και υπερηφάνεια σαν πραγματικός άντρας.»
 |
| Αφίσα για εκδήλωση του ΚΚΕ που είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη προς τιμήν των τεσσάρων εκτελεσθέντων Ν. Μπελογιάννη, Δ.. Μπάτση, Ν. Καλούμενου και Η. Αργυριάδη |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου