«Προκήρυγμα εθνικόν» Η κήρυξη της Επανάστασης από τα τρία ναυτικά νησιά

             Όταν το 1821 πάρθηκε η απόφαση για τον μεγάλο ξεσηκωμό και δόθηκε το σύνθημα από τον Υψηλάντη στο Ιάσιο της μολδοβλαχίας πρώτες από όλα τα νησιά κήρυξαν την επανάσταση οι Σπέτσες στις 3 Απριλίου 1821 . Ακολούθησαν τα Ψαρά στις 10 του Απρίλη μόλις ο Σπετσιώτης Γκίκας Τσούπας τους έφερε το χαρμόσυνο μαντάτο. Και λίγες μέρες αργότερα , στις 16 Απριλίου, ο Αντώνης Οικονόμου ξεσηκώνει τους υδραίους πάρα την αντίθετη άποψη των προκρίτων του νησιού που εν τέλει θα του στοιχίσει και την ζωή. 

            Από εκείνη την στιγμή σχηματίζεται και ο στόλος των τριών νησιών που θα γράψει χρυσές σελίδες ιστορίας τα επόμενα χρόνια του ξεσηκωμού. Η αρχή γίνεται με την από κοινού δημοσίευση από τις διοικήσεις των νησιών προς τους απανταχού Έλληνες . Το ονομάζουν «Προκήρυγμα εθνικόν» και αναφέρει τα εξής :

«Γενναίοι αδελφοί, φιλελεύθεροι Έλληνες, έφθασε το τέλος των

στεναγμών σας διά τας αδικίας, τας ύβρεις, τας ατιμίας και τ' άλλα

άπειρα κακά όπου επάσχετε. Επεσκέψατο ημάς εξ ύψους ο Σωτήρ ημών.

Εις όλους ενέπνευσεν ο Θεός αμετάτρεπτον ενθουσιασμόν του να

αποτεινάξωμεν τον σκληρότατον και ανυπόφορον ζυγόν των βαρβάρων

και ασεβών τυράννων μας. Χιλιάδες ανδρείοι αδελφοί μας με τον

αρχιστράτηγον πρίγκηπα Αλέξανδρον Υψηλάντην προχωρούν και

καταβαίνουν με γιγαντιαία βήματα από τον Δούναβιν εις την

Κωνσταντινούπολιν διά να καταβάλωσιν εκ θεμελίων τον τύραννον,

οπού ήδη κλονείται. Η Πελοπόννησος και όλη η Ελλάς εσήκωσαν την

σημαίαν της ελευθερίας και ο σταυρός τώρα βασιλεύει. Ευσεβείς

απόγονοι ανδρειοτάτων προγόνων, κάτοικοι των νήσων και της ξηράς,

όσοι μένετε ακόμη εις τον τουρκικόν ζυγόν, σηκωθήτε, πιάσετε τα

όπλα διά την κοινήν ελευθερίαν· όσοι έχετε καράβια μικρά και

μεγάλα αρματώσετέ τα και ενωθήτε με τον ελληνικόν στόλον, οπού

συγκροτείται από τας ναυτικάς δυνάμεις των Υδριωτών, Σπετσιωτών

και Ψαριανών, και σας υπόσχεται την ελευθερίαν όλου του

Αρχιπελάγους. Μη δειλιάσετε απόγονοι του Μιλτιάδου και

Θεμιστοκλέους· μη φανήτε ανάξιοι της ελευθερίας σας. Ο πόλεμος

γίνεται διά την πίστιν και την πατρίδα. Συλλογισθήτε πόσα κακά,

πόσας τυραννίας υποφέρετε από τους Τούρκους. Συλλογισθήτε πόσα

κακά θέλουν κάμει, εάν (όπερ μη γένοιτο) ξαναπιάσωσι τα άρματα.

Δεν πρέπει να λυπηθήτε μήτε άσπρα μήτε κορμία, μήτε κανέν άλλο

πράγμα, διά να κερδίσητε και ζωήν και ελευθερίαν. Τώρα είναι

καιρός εις τον οποίον οποίος θέλει να σώση την ψυχήν του, πρέπει

να την απολέση. Όποιος ημπορών να συναγωνισθή και να συντρέξη με

όποιον τρόπον ημπορεί, ήθελεν είναι αδιάφορος εις τον κοινόν

πόλεμον του έθνους, ο τοιούτος είναι εθνοκατάρατος, βδέλυγμα

ανθρώπων καί εξουθένημα λαού. Αλλά μη γένοιτο να φανή κανείς

τοιούτος· ανδρίζεσθε λοιπόν αδελφοί· σηκωθήτε εξ όλης ψυχής καί

καρδίας· πιάσετε τα όπλα καί κατακόψετε τους τυράννους, διά να

λάβητε την ελευθερίαν όπου όλοι κοινώς επιθυμούμεν.».

                                                      

Στο κείμενο της προκήρυξης έχει διατηρηθεί η αρχική ορθογραφία προέρχεται δε από το Αρχείο Νήσου Ψαρών , Β. Σφυρόερας Αθήνα 1979 Ακαδημία Αθηνών.