Ένα από τα σημαντικότερα κειμήλια του έθνους μας είναι η λήκυθος που περιέχει την καρδιά του Κ. Κανάρη. Πως όμως βρέθηκε η καρδιά του Ναυάρχου και εκτίθεται στο Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο;
Από αρχαιοτάτων χρόνων η καρδιά θεωρείτε η κατοικία της Ψυχής και πηγή κάθε ανδρείας. Έτσι κατά τον μεσαίωνα προέκυψε η συνήθεια καρδιές επιφανών και ανδρειωμένων ανδρών να ταριχεύονται και να διατηρούνται ες αείˑ ώστε να θυμίζουν τις ηρωικές τους πράξεις. Από της παλαιότερες αναφορές είναι το 1199 η ταρίχευση της καρδιάς του Άγγλου Βασιλιά Ριχάρδου του επονομαζόμενου Λεοντόκαρδου όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα στον Καθεδρικό της Ρουέν στην Γαλλία. Η συνήθεια αυτή διατηρήθηκε μέχρι της αρχές του 20ου αιώνα. Στην Ελλάδα εκτός από την Καρδιά του Κανάρη υπάρχει στην Ύδρα η Καρδιά του Μιαούλη και στην Αθήνα στον ναό των Ταξιαρχών οι καρδιές των αδελφών Αλέξανδρου και Γεωργίου Υψηλάντη. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι η διατήρηση της καρδιάς του μεγάλου ήρωα ήταν κάτι φυσιολογικό για την εποχή.
'Όταν λοιπόν ο Κανάρης πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 ο γιατρός Ιωάννης Ζωχιός αφαίρεσε την καρδία του και την ταρίχευσε ώστε να φυλαχθεί με σεβασμό για να θυμίζει τις μεγάλες στιγμές του έθνους μας. Ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος φιλοτέχνησε τη λήκυθο και τη μαρμάρινη λάρνακα στην οποία τοποθετήθηκε –με κάθε επισημότητα τον Νοέμβριο 1929– στο Υπουργείο Ναυτικών. Η καρδιά του «ναυάρχου», όπως αποκαλούσε ο λαός τον Κανάρη, τοποθετημένη στην ασημένια λήκυθο της έγινε σύμβολο των αγώνων της πατρίδος για ελευθερία και ανεξαρτησία. Γι’ αυτό αποφασίστηκε η μεταφορά της, το 1933, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, ώστε να μετατραπεί σε προσκύνημα των νεότερων γενεών.
Στις πλευρές της λάρνακας είναι χαραγμένα με χρυσά γράμματα τα ονόματα της Χίου και των Ψαρών, του Τσεσμέ και της Αλεξάνδρειας. Τόποι που μεγαλούργησε ο ένδοξος θαλασσομάχος. Στο επάνω μέρος στημένος ο ζωοποιός Σταυρός και στη λήκυθο χαραγμένη η φράση «Χαίρε καρδία ναυάρχου Κανάρη».
Αντλήθηκαν πληροφορίες από τον Μικρό Ρωμιό.
