«Αλέξιος ή αι τελευταίαι ημέραι των Ψαρών» έτσι τιτλοφορείται το πρώτο μυθιστόρημα που γράφτηκε ποτέ για τα Ψαρά. Η αλήθεια είναι ότι την ύπαρξη του αγνοούσα μέχρι που ξεκίνησα μια έρευνα για λογοτεχνικά κείμενα που αναφέρονται στα Ψαρά και τους Ψαριανούς. Σκοπός να γράψω ένα άρθρο για αυτά, καθώς το νησί μας και οι κάτοικοι του ενέπνευσαν πολλούς. Αναφορές βρίσκουμε από τον «Μάγκα» της Πηνελόπης Δέλτα και τον «Λουκή Λάρα» του Δημήτριου Βικέλα ως «Στους δρόμους του κισμέτ» της Αρτέμιδας Αρτεμιάδη ή ακόμα και σε παιδικά βιβλία όπως το «Ψαριανό ‘ναι το καράβι» της Γιολάντα Πατεράκη και τα «Αιγαιοπελαγίτικα» της Νίτσας Τζώρτζογλου. Αλλά όλα αυτά είναι υλικό για μια επόμενη ανάρτηση. Έκρινα όμως ότι ο «Αλέξιος» άξιζε ιδιαίτερης μνείας τόσο γιατί είναι το πρώτο όσο και για την συγγραφέα του την Αγγελική Πάλλη Μπαρτολομέι μια μοναδική γυναίκα .
Η Αγγελική Πάλλης γεννήθηκε στο Λιβόρνο το 1798 κόρη του Ηπειρώτη εμπόρου Παναγιώτη Πάλλη. Εκπαιδεύτηκε στο σπίτι αποκτώντας ευρύτατη μόρφωση και έχοντας ιδιαίτερη έφεση στις γλώσσες καθώς μιλούσε ιταλικά, γαλλικά και αγγλικά. Από νεαρή ηλικία αποκάλυψε πρώιμη ποιητική ευελιξία ως συνθέτης και αυτοσχεδιαστής, και σύντομα έγινε μέλος της ακαδημίας Labronica με το όνομα Ζελμίρα.
 |
Η Α. Πάλλη όταν έγραψε
τον "Αλέξιο" |
Με την έκρηξη της επανάστασης του 1821 το πατρικό της σπίτι θα γίνονται κέντρο των φιλελλήνων της Ιταλικής πόλης. Εκεί θα ακούσει και για τους αγώνες, τα κατορθώματα και τα παθήματα των Ελλήνων που θα την εμπνεύσουν έπειτα.
Έγραψε ποιήματα, δραματικά έργα, διηγήματα και διάφορα άλλα πεζά, κυρίως στην ιταλική γλώσσα. Στην ελληνική συνέθεσε έναν ύμνο στον Λόρδο Βύρωνα και έναν θρήνο για την καταστροφή των Ψαρών, ενώ στα γαλλικά έγραψε διάφορα άρθρα σχετικά με τα ελληνικά εθνικά θέματα. Τόσο τα ποιητικά όσο και τα πεζά της έργα φανερώνουν τη μόρφωση αλλά και τον πατριωτισμό της. Από τα δραματικά έργα της δημοσιεύτηκαν ο Θυέστης (1820), το λυρικό έργο Σαπφώ (1824) και η τραγωδία Ρουγιέρης (1853), όλα τυπωμένα στο Λιβόρνο. Από τα διηγήματά της με ελληνική θεματολογία ξεχωρίζουν: Ο Αλέξιος ή αι τελευταίαι ημέραι των Ψαρών (1827), Το πυρποληθέν χωρίον, Αναμνήσεις του Λάμπρου, Επεισόδια της ελληνικής επαναστάσεως του 1854, Η Καλλιρρόη κ.ά. Άλλα έργα της είναι η Ιουλιέτα, η Ελεονώρα, η Οικογένεια Ροκαμπρούνα και Αι αναμνήσεις του Φρειδερίκου. Μετέφρασε, επίσης, στην ιταλική το ποίημα του Βαλαωρίτη Ωδή εις τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’, ποιήματα του Ουγκό και τα έργα του Σαίξπηρ Μάκβεθ και Όνειρο θερινής νυκτός.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1820 ερωτεύεται και παντρεύεται τον Giovan Paolo Bartolommei, που ανήκε σε μια πολύ εύπορη εμπορική οικογένεια της Κορσικής και που αργότερα θα γίνει ένας από τους πρωταγωνιστές της ιταλικής ανεξαρτησίας. Μαζί θα αποκτήσουν έναν γιό.
 |
Ο "Αλεξιος" στην
εφημ. Οικογένεια |
Η Πάλλη υπήρξε και μια μαχητής για τα δικαιώματα των γυναικών. Προσπάθησε να ιδρύσει σχολειό για κορίτσια ανεπιτυχώς. Ενώ εξέδωσε για μικρό διάστημα την εφημερίδα Il Romito με κοινωνικό περιεχόμενο. Το σύγγραμμα της «Ομιλία μιας γυναίκας στις νεαρές παντρεμένες γυναίκες της χώρας της» (1851), είναι ένας προβληματισμός για το γυναικείο ρόλο , καταγγέλλοντας την ανισότητα της εκπαίδευσης των κοριτσιών και το μοντέλο αφοσίωσης εξ ολοκλήρου στην οικογένεια, στο οποίο πρέπει να θυσιάσουν κάθε φιλοδοξία για την προστασία του οικιακού περιβάλλοντος.
 |
Προτομή της Α.Π. στο
Δημαρχείο του Λιβόρνο |
Πέθανε στο Λιβόρνο τον Μάρτιο του 1875. Για τον θάνατο της, το δημοτικό συμβούλιο του Λιβόρνο δημοσίευσε ψήφισμα στο οποίο την χαρακτήριζε ως την «ενδοξότερη γυναίκα της πόλης» και ζητούσε από τον λαό να παραστεί στην κηδεία της. Αποφάσισε επίσης την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας στο σπίτι όπου γεννήθηκε και την ανέγερση προτομής της.
Όσο αναφορά τώρα το έργο της «Αλέξιος ή αι τελευταίαι ημέρα των Ψαρών », πρωτότυπος τίτλος Alessio o gli ultimi giorni di Psara, γράφτηκε το 1827 μόλις τρία χρόνια μετά την καταστροφή των Ψαρών. Στην πραγματικότητα είναι ένα ιστορικό ρομάντζο εποχής. Πρωταγωνιστής ένας νέος Ψαριανός καπετάνιος που θα βρεθεί ανάμεσα σε δύο γυναίκες, την από χρόνια αρραβωνιαστικιά του και μια αιχμάλωτο του. Διαδραματίζεται τον Ιούνιο του 1824 τον μήνα δηλαδή της καταστροφής των Ψαρών οπότε παράλληλα με την ιστορία βλέπουμε και της τελευταίες μέρες των Ψαρών. Διαβάζοντάς το και γνωρίζοντας το νησί βλέπουμε ότι η συγγραφέας σίγουρα είχε έρθει σε επαφή με Ψαριανούς και κατέγραψε στοιχεία που αργότερα χρησιμοποίησε για την συγγραφή καθώς οι περιγραφές της είναι ακριβέστατες. Το 1876 εκδόθηκε μια αναθεωρημένη έκδοση του «Αλέξιου" που ολοκλήρωσε η Πάλλης λίγο πριν πεθάνει. Στα ελληνικά εκδόθηκε το 1860 στην Ζάκυνθο από το τυπογραφείο «Η Αυγή» σε μετάφραση Σπυρίδωνος Μονδινού. Αργότερα, το 1898, θα δημοσιευτεί σε σειρές στο γυναικείο περιοδικό «Οικογένεια» σε μετάφραση της γνωστής φεμινίστριας Σωτηρίας Αλιμπέρτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου